«Μαθητικά Σεμινάρια Αγωγής Υγείας» ενάντια στις ουσίες εξάρτησης
Tο Υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας διοργανώνει, από το 1995, σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας (Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας), το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως (Υπηρεσία Καταπολέμησης Ναρκωτικών), τα «Μαθητικά Σεμινάρια Αγωγής Υγείας» (Μ.Σ.Α.Υ.) ενάντια στις ουσίες εξάρτησης.
Ανά διετία συμμετέχουν περίπου:
420 μαθητές/τριες και 30 εκπαιδευτικοί, από όλα τα Γυμνάσια της Κύπρου σε 14 τριήμερα (Πέμπτη–Σάββατο)
70 Βοηθοί Διευθυντές και μέλη της Επιτροπής Αγωγής Υγείας και Πρόληψης της Ενδοσχολικής Βίας (Ε.Α.Υ.Π.Ε.Β) σε 2 διήμερα βιωματικά σεμινάρια.
Τα σεμινάρια για μαθητές/τριες και καθηγητές/τριες διοργανώνονται σε ξενοδοχείο που βρίσκεται στο χωριό Αγρός της επαρχίας Λεμεσού. Στα Μ.Σ.Α.Υ. συμμετέχουν ανά σεμινάριο 30 (τριάντα) μαθητές/τριες Β΄ Γυμνασίου, που προέρχονται από πέντε σχολεία (έξι μαθητές/τριες ανά σχολείο), με τη συνοδεία δύο εκπαιδευτικών. Τα τέσσερα (4) από τα έξι (6) παιδιά που επιλέγονται, από κάθε σχολείο, διακρίνονται για τις ηγετικές τους ικανότητες, την κοινωνικότητα, το ήθος, το ενδιαφέρον τους για τα θέματα αγωγής υγείας και αντιναρκωτικής διαφώτισης και είναι γενικά αποδεκτοί από τους συμμαθητές/τριες τους. Τα δύο (2) από τα έξι (6) παιδιά που επιλέγονται από κάθε σχολείο, με τη συμβολή του Σύμβουλου Επαγγελματικής Αγωγής (Σ.Ε.Α.) του σχολείου, προέρχονται από ευάλωτες ομάδες, όπως αυτές καθορίζονται από την Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου (Α.Α.Ε.Κ.).
Σκοπός των Μ.Σ.Α.Υ. είναι να καλλιεργήσουν την εθνική προληπτική πολιτική για τα ναρκωτικά στο εκπαιδευτικό σύστημα, συμβάλλοντας στη μείωση του ποσοστού των μαθητών/τριών που καπνίζει ή που πρόκειται να δοκιμάσει καπνικά προϊόντα και άλλες εξαρτησιογόνες ουσίες (Υ.Π.Π.A.N., 2013). Τα Μ.Σ.Α.Υ. έχουν τρεις βασικούς στόχους:
(α) Ανάπτυξη δράσεων με στόχο τη δημιουργία αποτρεπτικού περιβάλλοντος ως προς τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών.
Τα Μ.Σ.Α.Υ. προάγουν την ανάπτυξη μηχανισμών αποτελεσματικής αντίστασης σε πιέσεις για χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών σε μαθητές Β΄ Γυμνασίου. Αυτό επιδιώκεται μέσα από την καλλιέργεια δεξιοτήτων λήψης απόφασης και επίδειξης αντίστασης στην πίεση των συνομηλίκων, την αλλαγή υπερτιμημένων αντιλήψεων σχετικά με τη χρήση ουσιών, την εκπαίδευση σε θέματα αντίληψης του εαυτού (αυτογνωσίας) και ενίσχυσης της αυτοεκτίμησης και την απόκτηση γνώσεων, σχετικά με το φαινόμενο της εξάρτησης και τις συνέπειες της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών. Τα Μ.Σ.Α.Υ. χρησιμοποιούν εκπαιδευτικό υλικό με στόχο τη στήριξη του νέου αναλυτικού προγράμματος Αγωγής Υγείας, με έμφαση στην πρόληψη των εξαρτησιογόνων ουσιών και διάδοση βέλτιστων πρακτικών που αφορούν στην πρόληψη.
(β) Στήριξη ευάλωτων ομάδων ως προς την αποτροπή της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών.
Οι ομάδες αυτές, όπως έχουν καθοριστεί από την Α.Α.Ε.Κ., περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων, παιδιά φυλακισμένων, παιδιά ψυχικά ασθενών γονιών, παιδιά εξαρτημένων ατόμων, παιδιά που έχουν δεχθεί σεξουαλική κακοποίηση και παιδιά υπό την επιμέλεια του κράτους. Ο εντοπισμός και η στήριξη των μαθητών/τριών, που ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες, στο σχολικό περιβάλλον, γίνεται σε συνεργασία με την Υπηρεσία Συμβουλευτικής και Επαγγελματικής Αγωγής (Υ.Σ.Ε.Α.).
(γ) Στήριξη της εφαρμογής της νομοθεσίας για την πλήρη απαγόρευση του καπνίσματος στο σχολείο.
Τα Μ.Σ.Α.Υ. στηρίζουν τη δημιουργία ομάδας εργασίας, σε συνεργασία με την Ε.Α.Υ.Π.Ε.Β., για την πλήρη απαγόρευση του καπνίσματος στο σχολείο. Στη δράση που αναμένεται να αναπτύξουν οι μαθητές, σε συνεργασία με την Ε.Α.Υ.Π.Ε.Β., περιλαμβάνονται διαλέξεις, βιωματικά εργαστήρια, αφίσες και επικοινωνία με την κοινότητα, με στόχο την πληροφόρηση των μαθητών/τριών σχετικά με το φαινόμενο της εξάρτησης από το κάπνισμα και τις συνέπειες της χρήσης των εξαρτησιογόνων ουσιών, την καλλιέργεια υγιών στάσεων ανάμεσα στους μαθητές/τριες και καθηγητές/τριες και γενικά την προώθηση της αντιναρκωτικής αγωγής. Τα Μ.Σ.Α.Υ. αποτελούν, πέρα από στοχευμένη δραστηριότητα ενάντια στις ουσίες εξάρτησης, διαθεματικό μηχανισμό στήριξης και ενίσχυσης των Αναλυτικών Προγραμμάτων Βιολογίας και Αγωγής Υγείας. Αποτελούν, επίσης, μέσο ενίσχυσης της λειτουργίας των Σχολικών Ε.Α.Υ.Π.Ε.Β., καθώς και της ευρύτερης πολιτικής των σχολείων σε θέματα Αγωγής Υγείας.
Από τα τέλη του 2018 έχει ξεκινήσει συνεργασία με την Έδρα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου για την εφαρμογή στα Μ.Σ.Α.Υ., και κατ΄ επέκταση και στα σχολεία, προγράμματος ευαισθητοποίησης και παρέμβασης (Flexiquit), που συμπεριλαμβάνει πρόγραμμα διακοπής του καπνίσματος. Το πρόγραμμα έχει εγκριθεί από το Υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Κύπρου και εφαρμόστηκε με επιτυχία, πιλοτικά, σε διάφορα σχολεία της Κύπρου. Το πρόγραμμα υλοποιείται από ειδικά εκπαιδευμένους συνεργάτες, κάτω από την εποπτεία της Εγγεγραμμένης Κλινικής Ψυχολόγου Δρ. Μαρίας Καρεκλά.
Το Πρόγραμμα εποπτεύεται από την Επιθεώρηση Φυσιογνωστικών/Βιολογίας/Γεωγραφίας και σ’ αυτό συμμετέχουν όλα τα Γυμνάσια της Κύπρου.
Μαθητικά Σεμινάρια Αγωγής Υγείας
Παρουσίαση Προγράμματος
Υπηρεσία Διαδικτύου και Επικοινωνίας - Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας
